Việt vị là gì? Khi nào thì phạm lỗi việt vị?

Việt vị được xem là một trong những lỗi khó hiểu nhất, khó xác định nhất bằng mắt thường. Và thường xuyên nổ ra nhiều tranh cãi xung quanh bàn thắng không được công nhận do phạm phải lỗi việt vị. Vậy Việt vị là gì? Khi nào cầu thủ phạm lỗi việt vị? Việt vị hay Liệt vị là cách gọi đúng?

1. Việt vị hay Liệt vị là cách gọi đúng?

“Liệt vị” và “Việt vị” có âm đọc gần giống nhau, nên thường gây nhầm lẫn. Ngay cả những người hâm mộ bóng đá lâu năm cũng không ít người vẫn chưa biết Việt vị hay Liệt vị mới là cách gọi đúng.

Dựa trên từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên – 1992), thì “Việt vị” mới là cách gọi đúng và chính xác nhất khi xác định một lỗi của cầu thủ trong bóng đá.

2. Việt vị là gì?

Lỗi việt vị được xác định khi cầu thủ nhận bóng để tiến công ở sân đối phương mà phía trên không có hai hậu vệ của đối phương. 

Vị trí việt vị trong bóng đá là vị trí đáp ứng đủ những yếu tố sau:

• Cầu thủ đang đứng ở phần sân của đối phương
• Có ít hơn 2 cầu thủ của đối phương đứng giữa cầu thủ và đường biên ngang cuối sân đội đối phương
• Cầu thủ đó có tham gia vào đường bóng tấn công
• Cầu thủ đó đứng ở hướng tấn công khung thành đội bạn

Với 3 điều kiện đầu tiên, thủ môn cũng được tính là một cầu thủ của đội đối phương. Mặc dù thủ môn thường đứng ở vị trí thấp nhất trong đội hình, nhưng ở một số thời điểm thì không nhất thiết thủ môn sẽ thuộc hai cầu thủ đội bạn cuối cùng.

3. Lỗi việt vị

Lỗi việt vị được xác định như thế nào?

Một cầu thủ đứng ở vị trí việt vị không được coi là phạm lỗi việt vị nếu cầu thủ đó không tham gia vào đường bóng đang phát lên. Và ngược lại, cầu thủ này sẽ bị thổi phạt việt vị khi chạm bóng hoặc nhận bóng từ đồng đội theo đường chuyền lên.

Một trường hợp khác mà cầu thủ đứng ở vị trí việt vị và có tiếp xúc với bóng, nhưng vẫn không bị thổi phạt, nếu thuộc một trong 3 trường hợp sau:

• Quả ném biên
• Quả đá phạt góc
• Quả phát bóng

Khi ở vị trí việt vị, cầu thủ không được xét là hành vi phạm lỗi và không phải nhận thẻ phạt. Bản chất đó là thời điểm cầu thủ bất chợt ở vị trí việt vị mà không nhận ra hoặc cố gắng chơi bóng. Họ sẽ được coi là ‘tích cực tham gia chơi bóng’.

Nếu cầu thủ ở tình huống việt vị, trọng tài biên sẽ căng cờ phất lên cao. Khi đó, trọng tài chính trên sân sẽ thổi còi để dừng pha đi bóng lại.

Luật việt vị có từ khi nào?

Vào cuối thế kỷ 18, luật vị vị ra đời khi các trường ở Anh bắt đầu chơi bóng đá. Tính đến thời điểm hiện nay, FIFA đã thay đổi điều luật việt vị đá bóng khá nhiều lần:

• Năm 1848: Luật việt vị ra đời một cách hoàn chỉnh với quy tắc Cambridge. Lúc này những cầu thủ tham gia đã hiểu việt vị là như thế nào. Tuy nhiên, luật năm 1848 lại quy định phải có ít nhất 4 người đối phương đứng sau.
• Năm 1866: Luật mới quy định số người được giảm xuống còn 3.
• Năm 1925: Luật đổi thành ít hơn 2 người và sử dụng cho tới hiện nay.
• Năm 2005: FIFA tiếp tục thay đổi luật. Cầu thủ đang việt vị nhưng được phép chạm bóng từ đường chuyền về hoặc cản phá chủ ý của đối thủ. Khi đó trọng tài không thổi phạt.
• Năm 2013: Luật việt vị mới nhất được FIFA thay đổi và áp dụng. Cầu thủ vẫn được phép chạm bóng khi đội bạn chuyền bóng về. Tuy nhiên việc cản phá của đối thủ thì cầu thủ không được chạm bóng. Ngoài ra cầu thủ đang việt vị có ý đồ cản trở hoặc phạm lỗi hậu vệ đội bạn sẽ bị thổi phạt.

VAR

Tuy nhiên với lối đá và cách chơi bóng kỹ thuật ngày càng nhanh và tiến bộ của các cầu thủ thì có rất nhiều trường hợp vì tình huống diễn ra quá nhanh và bất ngờ nên trọng tài biên có thể không quan sát kịp hoặc đưa ra những quyết định sai gây bất lợi cho cả trận đấu.

Để khắc phục điều này công nghệ VAR tiên tiến đã được sử dụng, công nghệ này không chỉ hỗ trợ các trọng tài trong tình huống việt vị mà còn hỗ trợ rất nhiều trong tất cả các tình huống gây tranh cãi. Giúp những người cầm cân nảy mực của trận đấu đưa ra những quyết định chính xác và công tâm nhất.

Những tình huống cầu thủ không việt vị

Một cầu thủ không thể việt vị nếu họ nhận bóng tại nửa sân của mình từ đồng đội hoặc một cầu thủ đối phương.

Cầu thủ tấn công không thể bị thổi việt vị nếu cầu thủ đối phương chuyền bóng cho họ ở nửa sân đối phương.

Trong trường hợp cầu thủ ở nửa sân đối phương nhưng nhận bóng ở tư thế chơi ngược lại (nghĩa là quay lưng với khung thành đối phương), cho dù có cầu thủ đối phương nào ở giữa họ và thủ môn hay không, họ vẫn được tiếp tục đi bóng và không phải việt vị.

Và dù ở bất kỳ vị trí nào, cầu thủ cũng không bị thổi việt vị nếu nhận bóng trực tiếp từ một cú sút cầu môn, quả đá phạt góc hoặc ném biên.

4. Phá bẫy việt vị là gì?

Phá bẫy việt vị là khi cầu thủ tiền đạo đứng cao hơn hậu vệ đối phương so với đường biên ngang. Khi đồng đội bắt đầu chuyền bóng, cầu thủ tiền đạo lập tức sử dụng tốc độ vượt lên hậu vệ để nhận đường chuyền và ghi bàn, điều này sẽ đem lại lợi thế rất lớn để ghi bàn vào lưới đối phương một cách dễ dàng.

Phá bẫy việt vị là một kỹ năng rất cần thiết trong bóng đá. Nôm na dễ hiểu, bạn có thể lừa hậu vệ bằng cách đứng thấp hơn một chút so với hậu vệ đối phương. Khi đồng đội có ý định chuyền bóng, bạn lập tức sử dụng tốc độ để vượt lên hậu vệ để nhận đường chuyền và ghi bàn. Điều này rất cần đến sự nhạy bén và tốc độ của cầu thủ vị trí tiền đạo.

Thông thường, các cầu thủ hậu vệ sẽ không đứng quá sát cầu môn mà thay vào đó, họ sẽ đứng trên vị trí của tiền đạo đối phương một chút nhằm mục đích “bẫy việt vị” cầu thủ tiền đạo đó. Biết được điều này, các cầu thủ vị trí tiền đạo cần phải biết cách phá bẫy việt vị để khi nhận được bóng không bị trọng tài cất còi.

Để phá bẫy việt vị, các cầu thủ vị trí tiền đạo hay các cầu thủ dâng cao tấn công phải luôn luôn đứng trước hậu vệ đối phương so với đường biên ngang. Nếu đồng đội chuyền bóng và cầu thủ tiền đạo đứng gần đường biên ngang hơn hậu vệ đối phương thì cầu thủ đó sẽ rơi vào thế việt vị. Chỉ cần đứng trên hậu vệ đối phương một chút, đến khi đồng đội vừa phát bóng lên, lập tức cầu thủ tiền đạo phải di chuyển thật nhanh vượt qua hậu vệ để nhận bóng và dứt điểm.

Ngoài ra còn có cách phá bẫy việt vị vô cùng hiệu quả, trường hợp này được các cầu thủ tiền đạo áp dụng khi nhận thấy mình đã bị việt vị. Khi đồng đội chuyền bóng ở cự ly gần, họ sẽ không nhận bóng mà ra hiệu cầu thủ chuyền bóng cho mình tiếp tục chạy xuống và dứt điểm, đây là cách phá bẫy việt vị toàn diện và dễ lừa được các hậu vệ nhất.

Để phá thế việt vị được giăng bởi đối phương, cầu thủ có thể xoay người nhận bóng. Nghĩa là lưng cầu hướng về khung thành đối phương. Hoặc có thể lùi xuống 1-2 bước sau hậu vệ đối phương để nhận bóng. Đây là một trong những cách phá bẫy việt vị cực thông minh. Nhiều tiền đạo và tiền vệ tinh quái đã áp dụng thành công.

Như vậy để phá bẫy việt vị hiệu quả, đồi hỏi cầu thủ phải nhanh nhẹn, có nước di chuyển tốt. Và nên trang bị cho bản thân những kỹ năng cá nhân để có thể kết thúc pha tấn công một các hiệu quả nhất.

Tuy nhiên, hãy cẩn thận vì đôi lúc việc “phá bẫy việt vị” cũng khiến cầu thủ bị rơi vào trạng thái “dính lỗi việt vị” ngược trở lại. Khi phản ứng không kịp và không vượt qua được hậu vệ sau cùng của đối phương. Khoảng trống lớn sẽ khiến tiền đạo nhầm tưởng đó là những cơ hội nhưng thực tế không phải, họ đã bị hậu vệ đối phương bẫy việt vị.

Tóm lại phá bẫy việt vị là khi các tiền đạo sẽ di chuyển về phía sau và chọn thời cơ để băng lên khiến hàng phòng ngự không kịp trở tay. Những tiền đạo còn lại (nếu có) sẽ đứng tại chỗ để tạo áp lực cho hàng phòng ngự của đối phương. Tuy nhiên, không phải cứ biết cách phá bẫy việt vị là có thể di chuyển dễ dàng. Việc phá bẫy việt vị còn phải căn cứ vào chạy chỗ cũng như chiến thuật của đối phương.

Kingkoilworld.vn